Wojciech Kilar

Wojciech Kilar
Wojciech Kilar in 2006
Volledige naam Wojciech Kilar
Geboren 17 juli 1932
Overleden 29 december 2013
Land Vlag van Polen Polen
Instrument piano
Leraren Wladyslawa Markiewiczówna, Boleslaw Woytowicz, Nadia Boulanger
Belangrijkste werken Krzesany, Koscielec 1909, Grauwe mist, Requiem Father Kolbe
Officiële website
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Wojciech Kilar (Lwów, 17 juli 1932 – Katowice, 29 december 2013) was een internationaal succesvol Pools componist. Hij behoorde met Krzysztof Penderecki en Henryk Mikolaj Górecki tot de Poolse avant-garde (Vintage ’33) van de jaren zestig. Hij combineerde composities van klassieke muziek met het schrijven van filmmuziek voor onder andere Roman Polański, Krzysztof Zanussi, Andrzej Wajda en Jane Campion, maar ook andere Hollywood-regisseurs.

Naast symfonieën schreef hij ook religieuze werken, waaronder het Requiem voor pater Kolbe (1997) en de Missa pro pace, die in 2001 in aanwezigheid van paus Johannes Paulus II in première ging in de audiëntiezaal van het Vaticaan. In 2012 kreeg Kilar van president Komorowski de Orde van de Witte Adelaar, de hoogste onderscheiding van Polen.

Levensloop

Na zijn geboorte in Lwów in Polen, het tegenwoordige Lviv in Oekraïne, moest de familie al snel verhuizen, in dit geval naar Katowice. Hij studeerde eerst privé bij Wladyslawa Markiewiczówna (piano) en Boleslaw Woytowicz. Hij studeerde in Katowice van 1950 tot 1955 aan de Karol Szymanowski Muziekacademie Katowice piano en compositie en rondde die studie cum laude af. In 1957 was hij deelnemer van de Darmstädter Ferienkurse in Darmstadt, Duitsland. Daarna studeerde hij tot 1958 aan de Muziekacademie in Krakau alsook van 1959 tot 1960 in Parijs bij Nadia Boulanger; hij kreeg daartoe een subsidie van de Franse regering.

Na een experimentele periode in de jaren zestig kennen zijn latere concertwerken een expressieve directheid. Meestal is de muziek op de geestelijke en wereldlijke bronnen uit zijn geboorteland gebaseerd. In 1960 werd hij voor zijn Oda Béla Bartók in memoriam met de prijs van de Lili Boulanger-Stichting onderscheiden. De trendbreuk kwam in 1974 bij het componeren van Krzesany.

Hij overleed op 81-jarige leeftijd in zijn woonplaats.

Composities

Werken voor orkest

Wojciech Kilar

Symfonieën

  • 1955 · Symfonie nr. 1 voor strijkers
  • 1956 · Symfonie nr. 2 "Sinfonia Concertante", voor piano en groot symfonie-orkest
  • 2003 · Symfonie nr. 3 "September", voor orkest - in memoriam voor de slachtoffers van de Aanslagen op 11 september 2001
  • 2005 · Symfonie nr. 4 "Sinfonia de motu", voor sopraan, bariton, gemengd koor en orkest - tekst: Dante Alighieri
    1. Selva
    2. Cammino
    3. Luce
    4. Amor
  • 2007 Symfonie nr. 5 "Advent", voor gemengd koor en orkest

Andere werken voor orkest

  • 1955 · Mala Uwertura (kleine overture) voor orkest
  • 1956 · Ode aan Béla Bartók voor viool, koperblazers en slagwerk
  • 1962 · Riff 62 voor orkest
  • 1963 · Generique voor orkest
  • 1965 · Springfield Sonnet voor orkest
  • 1967 · Solenne per 67 esecutori
  • 1972 · Przygrywka i koleda (Prelude en Kerstliedjes) voor 4 hobo’s en strijkers
  • 1974 · Krzesany – symfonisch gedicht
  • 1976 · Koscielec 1909 – symfonisch gedicht
  • 1979 · Grauwe mist (Siwa Mgla) voor bariton en orkest
  • 1986 · Orawa voor klein strijkorkest
  • 1988 · Choralvorspiel voor strijkorkest
  • 1994 · Catamount Concerto
  • 1994 · Dawn to Destiny
  • 1994 · Requiem Father Kolbe, voor symfonieorkest
  • 1994 Shadow Line
  • 1996-1997 · Pianoconcert nr. 1
  • 2008 · Te Deum , voor orkest, koor en solisten
  • 2008 · Veni Creator, voor gemengd koor en strijkers
  • 2010 · Plechtige ouverture voor symfonieorkest
  • 2011 · Pianoconcert nr. 2

Vocale muziek

  • 1964 · Diphtongos voor gemengd koor, 6 slagwerkers, 2 piano's en strijkorkest
  • 1971 · De trap op, de trap af voor kinderkoor en orkest
  • 1975 · De Moeder Gods (Bogurodzica) voor gemengd koor en orkest
  • 1979-1981 · Exodus per orchestra e coro misto
  • 1984 · Victoria voor gemengd koor en orkest
  • 1982-1984 · Angelus "Ave Maria" voor sopraan, gemengd koor en orkest
  • 2003 · Lament, voor gemengd koor a capella
  • 2008 · Hymn Paschalny (Paashymne), voor gemengd koor a capella
  • Lumen - Psalm 136, voor gemengd koor a capella
  • Sonety do Laury, voor bariton en piano - tekst: Francesco Petrarca; Poolse vertaling: Jalu Kurek
    1. Benedetto sia'l giorno
    2. Era il giorno
    3. Soleasi nel mio cor
    4. E' mi par d'or in ora

Missen

  • 2000 · Missa pro pace voor soli (SATB), gemengd koor (SATB) en orkest
  • 2006 · Magnificat

Toneelmuziek (Uittreksel)

Kamermuziek

  • 1959 · Sonate, voor hoorn en piano
  • 1985 · Blaaskwintet
  • 1999 · Sonatine, voor dwarsfluit en piano

Filmmuziek (Uittreksel)

Registraties

Het verkrijgen van opnames van Kilars muziek op cd is niet eenvoudig. Het Poolse cd-label CD Accord heeft een drietal cd's uitgegeven met onder meer de September Symfonie, het pianoconcert, Kocielec 1909 en Exodus. Op Naxos is een opname van vocale werken (Exodus en Angelus) verschenen. Op Marco Polo uittreksels van enkele films. Op Dux verschenen twee missen.

Zijn filmmuziek voor Dracula is populair. Verdere opnames van filmmuziek zijn alleen via de tweedehands markt op weinig bekende labels verkrijgbaar.

Publicaties

  • Na Jasnej Górze odnalazłem wolną Polskę - i siebie, Częstochowa: Świętego Pawła, 2003. 93 p., ISBN 978-8-371-68847-8

Bibliografie

  • Klaudia Podobińska, Leszek Polony: Cieszę się darem życia : rozmowy z wojciechem Kilarm (Geniet van het geschenk van het leven: een gesprek met Wojciech Kilar), Kraków: Polskie Wydawn. Muzyczne, 1997. 101 p., ISBN 978-8-322-40472-0
  • Lidia Rappoport-Gelfand: Musical life in Poland. The postwar years 1945-1977, vanuit het Russisch vertaald door Irina Lasoff; New York: Gordon and Breach, 1991, 248 p., ISBN 978-2-881-24319-6
  • Ewa Solińska: W salonie muzycznym, Bydgoszcz: Pomorze, 1986. 334 p., ISBN 978-8-370-03784-0
  • Eugenia Wybraniec: Kultura muzyczna w województwie katowickim, Katowice: Bibl. Glównej PWSM w Katowicach, 1979. 31 p.

Externe links

  • (pl) Officiële website
Mediabestanden
Zie de categorie Wojciech Kilar van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bibliografische informatie