Uuemõisa (vlek)

Uuemõisa
Plaats in Estland Vlag van Estland
Uuemõisa (Estland)
Uuemõisa
Situering
Provincie Läänemaa
Gemeente Haapsalu
Coördinaten 58° 56′ NB, 23° 35′ OL
Algemeen
Inwoners
(2021) 		1122
Portaal  Portaalicoon   Baltische staten

Uuemõisa (Duits: Neuenhof)[1] is een plaats in de Estlandse gemeente Haapsalu, provincie Läänemaa. De plaats heeft de status van vlek (Estisch: alevik).

Tot in oktober 2017 behoorde Uuemõisa tot de gemeente Ridala. Daarvan was het de hoofdplaats. In die maand werd Ridala samengevoegd met de stad Haapsalu tot de gemeente Haapsalu en nam de stad de rol van hoofdplaats over.

Bevolking

De ontwikkeling van het aantal inwoners blijkt uit het volgende staatje:

Jaar 2000[2] 2011[3] 2021[4]
Aantal inwoners 1198 1025 1122

Ligging

De plaats ligt ten oosten van de stad Haapsalu. De beek Randsalu oja vormt de grens tussen de twee plaatsen. In het noorden grenst Uuemõisa aan de Baai van Haapsalu, een inham van Väinameri, het gedeelte van de Oostzee tussen de eilanden Muhu, Saaremaa, Hiiumaa en Vormsi en het Estische vasteland. Een groepje onbewoonde eilandjes, waarvan Roograhu (10,2 ha), Väike-Roograhu (10 ha) en Ipurahu (7,6 ha) de grootste zijn, hoort bij Uuemõisa. De kust en de eilanden vallen onder het natuurreservaat Silma looduskaitseala (48 km²).[5]

De Põhimaantee 9, de hoofdweg van Ääsmäe via Haapsalu naar Rohuküla, komt door Uuemõisa. Het (veel kleinere) dorp Uuemõisa ligt ten oosten van de vlek.

Geschiedenis

De naam Uuemõisa is een letterlijke vertaling van het Duitse Neuenhof, ‘nieuw landgoed’. In 1539 werd het landgoed Nienhaue gesticht door Reinhold van Buxhoeveden, prins-bisschop van Ösel-Wiek. Het eiland Odinsholm (Osmussaar) viel ook onder het landgoed. In de 17e eeuw was het landgoed in handen van de familie De la Gardie. In 1732 dook de Estische naam op als Uemois. In 1808 werd het landgoed Sutlep (Sutlepa) afgesplitst, in 1857 werd Neuenhof samengevoegd met Wilkilby (Vilkla). De laatste eigenaar voor de onteigening door het onafhankelijk geworden Estland in 1919 was prinses Eugenie Sjachovskoi-Glebov-Stresjnev.[1][6][7]

Het landhuis van het landgoed dateert uit 1833. Het werd in de jaren twintig van de 20e eeuw ingrijpend verbouwd en uitgebreid onder leiding van de architect Karl Burman. Na de onteigening van het landgoed was in het gebouw een school gevestigd; daarna was het in gebruik bij het Estische leger en het Rode Leger. In de jaren zeventig raakte het dusdanig in verval dat het in de jaren tachtig compleet herbouwd moest worden. Na 1990 is het gebruikt als gemeentehuis van Ridala, kleuterschool, basisschool en concertzaal.[6][2][8]

Pas in 1923 was er sprake van een nederzetting op het voormalige landgoed van Uuemõisa. In 1977 kreeg ze de status van alevik (vlek).[7]

Tussen 1928 en de sluiting in 1995 had Uuemõisa een station aan de spoorlijn van Tallinn naar Haapsalu.[9]

Foto's

  • Het vroegere landhuis
    Het vroegere landhuis
  • De achterkant van het bouwwerk
    De achterkant van het bouwwerk
  • Het huis van de bedienden
    Het huis van de bedienden
  • In het park bij het landhuis
    In het park bij het landhuis
  • Vijver in het park
    Vijver in het park
  • De plaats waar het station gelegen heeft
    De plaats waar het station gelegen heeft
Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b Hans Feldmann, Heinz von zur Mühlen en Gertrud Westermann, Baltisches historisches Ortslexikon. Teil 1. Estland (einschließlich Nordlivland), Böhlau Verlag, Köln/Wien, 1985, blz. 380/81.
  2. ↑ a b (et) Uuemõisa alevik. Eestigiid. Gearchiveerd op 4 maart 2016.
  3. ↑ (en) Population by Place of Residence (Settlement), Sex and Age, 31 December 2011. Estisch bureau voor de Statistiek (31 december 2011). Geraadpleegd op 15 augustus 2023. Tik boven het middelste vak ‘Uuemõisa small town’ in.
  4. ↑ (en) Population by Place of Residence (Settlement), Sex and Age, 31 December 2021. Estisch bureau voor de Statistiek (31 december 2021). Geraadpleegd op 15 augustus 2023. Tik boven het voorlaatste vak ‘Uuemõisa small town’ in.
  5. ↑ (et) Silma looduskaitseala (KLO1000197). Eelis Infoleht. Gearchiveerd op 16 augustus 2023. Geraadpleegd op 16 augustus 2023.
  6. ↑ a b (et) Uuemõisa mõis. Eesti mõisaportaal. Gearchiveerd op 30 oktober 2021.
  7. ↑ a b (et) Marja Kallasmaa, Uuemõisa. Dictionary of Estonian Place names. Gearchiveerd op 9 augustus 2023. Geraadpleegd op 16 augustus 2023.
  8. ↑ (et) Uuemõisa mõis. Puhkus Eestis. Gearchiveerd op 29 mei 2023. Geraadpleegd op 16 augustus 2023.
  9. ↑ (en) Keila-Haapsalu railway. Salm.ee. Gearchiveerd op 9 maart 2023. Geraadpleegd op 16 augustus 2023.

Mediabestanden
Zie de categorie Uuemõisa van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.