Tympanocryptis

Australische grondagamen (Tympanocryptis)
Tympanocryptis tetraporophora
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Lacertilia (Hagedissen) Infraorde: Iguania (Leguaanachtigen) Familie: Agamidae (Agamen) Onderfamilie: Amphibolurinae
Geslacht
Tympanocryptis Peters, 1863
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Australische grondagamen (Tympanocryptis) op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Australische grondagamen^[1] (Tympanocryptis) zijn een geslacht van hagedissen uit de familie agamen (Agamidae).

Naam en indeling

Er zijn twee andere geslachten van agamen die ook met de Nederlandstalige naam 'Australische grondagamen' worden aangeduid, namelijk Amphibolurus en Diporiphora. De wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Wilhelm Peters in 1863.^[2] De geslachtsnaam Tympanocryptis betekent vrij vertaald verborgen oor. In andere talen worden de soorten hierdoor wel 'oorloze agamen' genoemd.

Er zijn vijftien soorten waarvan er zes pas in 2014 en 2015 voor het eerst wetenschappelijk zijn beschreven.^[2] Veel bronnen geven hierdoor een lager soortenaantal aan.

Uiterlijke kenmerken

De lichaamslengte bedraagt ongeveer vijf tot zes centimeter, de staart is ongeveer twee keer zo lang. De soorten hebben een typisch agame-achtig uiterlijk; een grote kop en een verhoudingsgewijs dunne staart. De lichaamskleur is vaak bruin met vele donkere en lichtere vlekken of strepen. De schubben op de rug, kop en ledematen zijn voorzien van stekeltjes. Het patroon van het lichaam imiteert soms de stenen op de ondergrond en als de agame stil blijft zitten is het dier nagenoeg onzichtbaar.^[3]

De habitat bestaat bij veel soorten uit droge, woestijnachtige gebieden met een spaarzame vegetatie.^[3] Een aantal soorten leeft in graslanden, steppen en in droge tropische en subtropische bossen.^[4]

Verspreiding en habitat

De agamen komen voor in delen van Australië en leven in de staten Nieuw-Zuid-Wales, Noordelijk Territorium, Queensland, Victoria, West-Australië en Zuid-Australië.^[2]

Beschermingsstatus

Door de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan vijftien soorten een beschermingsstatus toegewezen. Negen soorten worden beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC) en drie soorten als 'onzeker' (Data Deficient of DD). Drie soorten worden beschouwd als 'bedreigd' (Endangered of EN).^[4]

Soorten

Het geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.

Bronvermelding