Eusporangiate varens

Gewone addertong (Ophioglossum vulgatum), een eusporangiate varen

Eusporangiate varens (van het Latijnse 'eu-' (echt) en 'sporangium'), ook wel varenachtigen, zijn een parafyletische groep van primitieve varens waarvan de sporendoosjes of sporangia uit een groep van epidermale cellen ontstaan en meerdere cellagen dik zijn, in tegenstelling tot de 'modernere' leptosporangiate varens waarbij de sporangiën uit één enkele cel ontstaan. Eusporangiate varens produceren per sporendoosje grote hoeveelheden (tot 7.000) sporen.

De twee groepen zijn waarschijnlijk reeds in het onder-Carboon (ongeveer 340 miljoen jaar geleden) van elkaar afgescheiden.

De eusporangiate varens vormen een parafyletische groep met twee recente klasses, de Psilotopsida en de Marattiopsida. Dikwijls worden daarbij ook nog de Equisetopsida (paardenstaarten) toegevoegd.

PPG I (2016) Fylogenetische stamboom van recente Tracheophyta

    • Zie ook

    · · Sjabloon bewerken
    Fylogenetische classificatie van de recente families van wolfsklauwen en varens volgens PPG I-systeem (2016)
    Klasse Lycopodiopsida (wolfsklauwen, met ordes en families)
    Orde Lycopodiales:Lycopodiaceae
    Orde Isoetales:Isoetaceae
    Orde Selaginellales:Selaginellaceae
    Klasse Polypodiopsida (varens, met ordes en families)
    Onderklasse Equisetidae
    Orde Equisetales:Equisetaceae
    Onderklasse Ophioglossidae
    Orde Psilotales:Psilotaceae
    Orde Ophioglossales:Ophioglossaceae
    Onderklasse Marattiidae
    Orde Marattiales:Marattiaceae
    Onderklasse Polypodiidae (leptosporangiate varens)
    Orde Osmundales:Osmundaceae (koningsvarenfamilie)
    Orde Hymenophyllales:Hymenophyllaceae (vliesvarenfamilie)
    Orde Gleicheniales:Matoniaceae, Dipteridaceae, Gleicheniaceae
    Orde Schizaeales:Ligodiaceae · Schizaeaceae · Anemiaceae
    Orde Salviniales:Salviniaceae (vlotvarenfamilie) · Marsileaceae (pilvarenfamilie)
    Orde Cyatheales:Thyrsopteridaceae · Loxsomataceae · Culcitaceae · Plagiogyriaceae · Cibotiaceae · Metaxyaceae · Dicksoniaceae · Cyatheaceae
    Orde Polypodiales:Onderordes: Saccolomatineae · Lindsaeineae · Pteridineae · Dennstaedtiineae · Polypodiineae (eupolypods I) · Aspleniineae (eupolypods II)
    Onderorde Saccolomatineae:Saccolomataceae
    Onderorde Lindsaeineae:Cystodiaceae · Lonchitidaceae · Lindsaeaceae
    Onderorde Pteridineae:Pteridaceae (lintvarenfamilie)
    Onderorde Dennstaedtiineae:Dennstaedtiaceae (adelaarsvarenfamilie)
    Onderorde Polypodiineae:Didymochlaenaceae · Hypodematiaceae · Dryopteridaceae (niervarenfamilie) · Nephrolepidaceae · Lomariopsidaceae · Tectariaceae · Oleandraceae · Davalliaceae · Polypodiaceae (eikvarenfamilie)
    Onderorde Aspleniineae:Cystopteridaceae · Rachidosoraceae · Diplaziopsidaceae · Desmophlebiaceae · Hemidictyaceae · Aspleniaceae (streepvarenfamilie) · Woodsiaceae · Onocleaceae (bolletjesvarenfamilie) · Blechnaceae (dubbellooffamilie) · Athyriaceae (wijfjesvarenfamilie) · Thelypteridaceae (moerasvarenfamilie)
    Klasse Spermatophyta (zaadplanten)
    Bronnen, noten en/of referenties

    Families per orde

    1. ↑ Lycopodiales, 1 familie: Lycopodiaceae (wolfsklauwfamilie)
    2. ↑ Isoëtales, 1 familie: Isoëtaceae
    3. ↑ Selaginellales, 1 familie: Selaginellaceae
    4. ↑ Equisetales, 1 familie: Equisetaceae (paardenstaartenfamilie)
    5. ↑ Psilotales, 1 familie: Psilotaceae
    6. ↑ Ophioglossales, 1 familie: Ophioglossaceae (addertongfamilie)
    7. ↑ Orde Marattiales, 1 familie: Marattiaceae

    Literatuur

    • (en) PPG. (2016) PPG I, A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. J. Syst. Evol. 54 (6): 563-603, 2016
    • Weststrand, S., P. Korall 2016 A subgeneric classification of Selaginella (Selaginellaceae)
    • (en) Science Encyclopedia
    • (en) Museum of New Zealand
    • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Eusporangiate fern op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.