Ariane 5

Ariane 5
Ariane 5 ES met ATV-4 aan boord op weg naar het lanceerplatform in juni 2013
Algemeen
Type tweetrapsraket
Producent Arianespace voor ESA
Land De tweeëntwintig lidstaten van ESA
Productiejaren 1998 - 2023
Gebruikers o.a. ESA, NASA, Commercieel
Varianten
  • G: buiten gebruik
  • G+: buiten gebruik
  • GS: buiten gebruik
  • ECA: buiten gebruik
  • ES: buiten gebruik
Kostprijs voor lancering € 150-200 miljoen
Maten
Hoogte 45-55,9 m
Diameter 5,4 m
Gewicht 710 tot 718 ton
Trappen 2 +boosters
Nuttige lading
Nuttige lading LEO +18 ton
Nuttige lading GTO 10 ton
Lanceergeschiedenis
Status actief
Lanceerbasis Centre Spatial Guyanais
Aantal lanceringen 117
Succesvol 112
Mislukt 2
Gedeeltelijk mislukt 3
Eerste vlucht
  • G: 4 juni 1996
  • G+: 2 maart 2004
  • GS: 11 augustus 2005
  • ECA: 11 december 2002
  • ES: 9 maart 2008
Laatste vlucht
  • G: 28 september 2003
  • G+: 18 december 2004
  • GS: 18 december 2009
  • ES: 25 juli 2018
  • ECA: 5 juli 2023
Ariane V

De Ariane 5 was de vijfde generatie draagraketten van het Arianeprogramma die tussen 1996 en 2023 werd gelanceerd. De Ariane 5 werd ontwikkeld door ESA, de bouw lag de laatste productiejaren in handen van ArianeGroup en de raket werd geëxploiteerd door Arianespace die hem gebruikte om commerciële kunstmanen te lanceren. De Ariane 5 werd in Europa in delen gebouwd, waarna deze naar Frans-Guyana werd verscheept en daar werd geassembleerd. Vervolgens werd de raket gelanceerd vanaf lanceerplatform ELA-3 op het Centre Spatial Guyanais (CSP) bij Kourou.

Het was in tegenstelling tot de eerdere Arianes een tweetrapsraket. Hij was gebruiksklaar vanaf 1998 en had vsnaf 2003 alle vluchten van de Ariane 4 overgenomen. De Ariane 5 werd aangedreven door een Vulcain-raketmotor. Deze werd gevoed met 130 ton zuurstof en 26 ton waterstof. De Ariane 5 had ook twee boosters, vastebrandstofmotoren van 30 meter lang, die 90% van het startvermogen van de Ariane 5 leverden.

De Ariane 5 kon grotere ladingen aan dan zijn voorganger de Ariane 4 en andere commerciële raketten. Om de concurrentie voor te blijven, werd ook het draagvermogen sterk verbeterd (van 7400 kg tot een 12.000 kg in 2006). Oorspronkelijk was het ook de bedoeling dat de Hermes (een soort Spaceshuttle van ESA) gebruik zou maken van de Ariane 5, maar dit project is stopgezet

Kenmerken

  • Er bestaan verschillende uitvoeringen van de Ariane 5; de uitvoering is afhankelijk van de lading
  • Hoogte: 45 tot 55,9 meter
  • Maximale diameter: 5,4 m
  • Maximale kracht opgewekt bij de start: 10.600 kN
  • Massa bij start : 710 tot 718 ton
  • Maximale lading voor Geostationary Transfer Orbit (GTO) : 10 ton (mogelijk in 2015 tot 12 ton)
    • GTO: dit is even snel als de aarde (circa 3,07 km/s), op 35.785 km hoogte en bijgevolg beweegt de satelliet niet ten opzichte van de aarde.
  • Maximale lading voor low Earth orbit (LEO): Meer dan 18 ton
    • LEO: dit is tussen ongeveer 350 en 1400 km boven het aardoppervlak, met een snelheid van ongeveer 8 km/s, waardoor een volledige omgang rond de Aarde circa 90 minuten duurt.
  • De motorgondel (het deel van de raket waar de motor in hangt) is een ontwerp van Airbus Defence and Space Netherlands B.V. in Leiden en wordt geproduceerd door Fokker Aerostructures in Hoogeveen.
  • De Ariane 5 kan twee satellieten gelijktijdig lanceren. Dit is mogelijk door de SYLDA-satellietadapter. Die wordt over de onderste satelliet geplaatst zodat daar bovenop nog een satelliet geplaatst kan worden.

Chronologie

Lancering van een Ariane 5-raket vanaf CSP
  • 31 januari 1985 - De ESA-raad komt op ministerieel niveau samen in Rome. Er wordt besloten verder te gaan met de ontwikkeling van een nieuwe generatie draagraketten.
  • 9 november 1987 - De lidstaten van de ESA gaan akkoord om verder te gaan met het Ariane 5-programma.
  • 18 juni 1988 - De Ariane 4 maakt zijn eerste testvlucht.
  • juli 1990 - Eerste test ontsteking van de cryogene hoofdmotor in Frankrijk.
  • februari 1994 - Kritisch ontwerp Ariane 5 compleet.
  • oktober 1995 - De ESA-raad komt op ministerieel niveau bijeen in Toulouse, en besluit verder te investeren om het draagvermogen te vergroten.
  • 4 juni 1996 - De eerste vlucht van de Ariane 5 (testvlucht 501) mislukt. Dit kwam doordat er softwarecomponenten uit Ariane 4 waren hergebruikt, die eigenlijk de capaciteiten van de Ariane 5 niet aankonden.
  • 30 oktober 1997 - Tweede testvlucht is een (gedeeltelijk) succes.
  • 21 oktober 1998 - Ariane 5 is klaar voor operationeel gebruik nadat testvlucht 503 slaagt.
  • 11 december 2002 - De eerste vlucht van de Ariane 5 ECA eindigt na drie minuten met de zelfvernietiging van de raket. Deze zelfvernietiging vond plaats omdat de Ariane uit koers was geraakt door een probleem met de software.
  • 12 februari 2005 - De Ariane 5 ECA brengt onder meer de Nederlandse satelliet Sloshsat-FLEVO in de ruimte.
  • 11 augustus 2005 - De telecommunicatiesatelliet Thaicom 4 wordt 28 minuten na de start succesvol uitgezet. Thaicom 4 is eigendom van het Thaise bedrijf Shin Satellite, en zal voornamelijk gebruikt worden voor internet- en multimediaverbindingen tussen Zuidoost-Azië, Australië en Nieuw-Zeeland. De satelliet weegt 6,5 ton, en heeft een verwachte levensduur van 12 jaar.
  • 29 september 2017 - Al 81 vluchten op rij is de Ariane 5 succesvol.
  • 25 januari 2018 - Tijdens vlucht VA241 ondervond de Ariane 5 een anomalie. Kort nadat de eerste trap was afgestoten ging de telemetrie verloren. De CEO van Arianespace, Stéphane Israël, gaf enige tijd na het verliezen van het contact een persconferentie waaruit bleek dat met het ergste rekening werd gehouden. Er was op dat moment ook geen contact met de satellieten SES-14 en Al Yah 3. Uiteindelijk bleek dat de raket beide satellieten in een baan om de aarde had afgezet maar dat de baan 20 graden in plaats van de geplande 3 graden van de evenaar afweek[1]. Dit betekende dat de lancering als een gedeeltelijke mislukking gezien moet worden. Het had ook als gevolg dat Al Yah 3 meer eigen brandstof kwijt is aan het corrigeren van de koers. Dit gaat ten koste van de levensduur van de satelliet. SES-14 heeft dat probleem niet vanwege een elektrisch propulsiesysteem dat door de zonnepanelen kan worden gevoed. Het bereiken van de juiste baan duurt wel een maand langer. Arianespace heeft een door ESA gecoördineerd onderzoeksteam in het leven geroepen. Volgende lanceercampagnes werden niet gestaakt. Na een week was zeker dat de afwijking van 17 graden het gevolg was van een fout in de programmering van de boordcomputer. De programmering was voor het eerst gedaan door moederbedrijf ArianeGroup, een joint ventures van Safran en Airbus die de raket bouwen. Dit bedrijf had nagelaten de software te dubbelchecken zoals Arianespace dat eerder deed.
  • VA244 op 25 juli 2018 was de laatste Ariane 5-vlucht in de ES-configuratie.
  • Op 25 september 2018 werd VA243, de honderdste Ariane 5 gelanceerd.
  • Op 25 december 2021 werd met de Ariane 5 na een vertraging van 14 jaar de James Webb-ruimtetelescoop gelanceerd, de opvolger van de Hubble ruimtelescoop.
  • Op 5 juli 2023 werd de Ariane 5 voor de laatste keer gelanceerd. Tijdens deze 117e vlucht brengt de raket twee satellieten in een baan om de aarde. Tot de opvolger Ariane 6 klaar is (vermoedelijk in 2024) heeft Europa geen eigen medium- tot heavy-liftklasse raketten.[2]

Varianten

De Ariane 5G is de eerste versie van de Ariane 5-raket. Deze raket had een Vulcain-raketmotor voor zijn eerste trap. De tweede trap bestond uit een Aestus-motor, die werkt op een hypergole brandstofmix. De Ariane 5G kon 5.970 kilogram in een geostationaire baan lanceren, maar dit werd na de eerste kwalificatievluchten verhoogd tot 6.640 kilogram.

De Ariane 5G+ had een verbeterde tweede trap, en kon tot 6950 kilogram in een geostationaire baan lanceren. De Ariane 5G+ heeft maar drie vluchten gemaakt in 2004.

De Ariane 5GS maakt voor zijn eerste trap gebruik van een Vulcain 2-motor.

De Ariane 5 ECA (Evolution Cryotechnique type A) maakt voor zijn eerste trap gebruik van de Vulcain 2-motor en heeft een nieuwe ESC-A (Etage Supérieur Cryogénique-A)-tweede trap. Deze tweede trap maakt gebruik van een cryogene brandstofmix van vloeibare waterstof en vloeibare zuurstof. De HM7B-motor van de tweede trap werd ook al voor de Ariane 2, 3 en 4 gebruikt.

De Ariane 5 ES (Evolution Storable) werd onder meer gebruikt om het ATV-ruimteschip te lanceren. Deze maakte gebruik van dezelfde verbeteringen in de eerste trap van de Ariane5ECA, maar omdat de ATV naar een lage baan gelanceerd wordt, heeft de Ariane 5 ES-ATV geen verbeterde tweede trap. Geschat wordt dat de Ariane 5 ES tot 21.000 kilogram in een lage baan om de aarde kon lanceren. Behalve vijf ATV’s werden er ook Galileo-satellieten mee gelanceerd. De laatste vlucht met deze configuratie was op 25 juli 2018.

Lijst van Ariane 5-lanceringen

Datum
en tijdstip (UTC)		 vluchtnr. variant serienummer lading resultaat #
1996-06-04 12:34:06 V-88[3] 5G 501 Cluster mislukt 1
1997-10-30 13:43:00 V-101 5G 502 MaqSat-H, TEAMSAT, MaqSat-B, YES gedeeltelijk mislukt[4] 2
1998-10-21 16:37:21 V-112 5G 503 MaqSat 3, ARD voltooid 3
1999-12-10 14:32:07 V-119 5G 504 XMM-Newton voltooid 4
2000-03-21 23:28:19 V-128 5G 505 INSAT-3B, AsiaStar voltooid 5
2000-09-14 22:54:07 V-130 5G 506 Astra 2B, GE-7 voltooid 6
2000-11-16 01:07:07 V-135 5G 507 PAS-1R, Amsat P3D, STRV 1C, STRV 1D voltooid 7
2000-12-20 00:26:00 V-138 5G 508 Astra 2D, GE-8, LDREX voltooid 8
2001-03-08 22:51:00 V-140 5G 509 Eurobird 1, BSAT-2a voltooid 9
2001-07-12 22:58:00 V-142 5G 510 Artemis, BSAT-2b gedeeltelijk mislukt[5] 10
2002-03-01 01:07:59 V-145 5G 511 Envisat voltooid 11
2002-07-05 23:22:00 V-153 5G 512 Stellat 5, N-Star c voltooid 12
2002-08-28 22:45:00 V-155 5G 513 Atlantic Bird 1, Meteosat 8 voltooid 13
2002-12-11 22:22:00 V-157 5ECA 517 Hot Bird 7, Stentor mislukt[6] 14
2003-04-09 22:52:19 V-160 5G 514 INSAT-3A, Galaxy 12 voltooid 15
2003-06-11 22:38:15 V-161 5G 515 Optus and Defence C1, BSAT-2c voltooid 16
2003-09-27 23:14:46 V-162 5G 516 INSAT-3E, eBird 1, SMART-1 voltooid 17
2004-03-02 07:17:44 V-158 5G+ 518 Rosetta voltooid 18
2004-07-18 00:44:00 V-163 5G+ 519 Anik F2 voltooid 19
2004-12-18 16:26:00 V-165 5G+ 520 Helios 2A, Essaim 1, 2, 3, 4, PARASOL, Nanosat 01 voltooid 20
2005-02-12 21:03:00 V-164 5ECA 521 XTAR-EUR, Maqsat-B2, Sloshsat voltooid 21
2005-08-11 08:20:00 V-166 5GS 523 Thaicom 4 voltooid 22
2005-10-13 22:32:00 V-168 5GS 524 Syracuse 3A, Galaxy 15 voltooid 23
2005-11-16 23:46:00 V-167 5ECA 522 Spaceway F2, TELKOM-2 voltooid 24
2005-12-21 22:33:00 V-169 5GS 525 INSAT-4A, Meteosat 9 voltooid 25
2006-03-11 22:32:50 V-170 5ECA 527 Spainsat, Hot Bird 7A voltooid[7] 26
2006-05-26 21:09 V-171 5ECA 529 Satmex 6, Thaicom 5 voltooid[8] 27
2006-08-11 22:15 V-172 5ECA 531 JCSAT-10, Syracuse 3B voltooid[9] 28
2006-10-13 20:56:00 V-173 5ECA 533 DirecTV-9S, Optus D1, LDREX-2 voltooid[10] 29
2006-12-08 22:08:00 V-174 5ECA 534 WildBlue 1, AMC-18 voltooid[11] 30
2007-03-11 22:03 V-175 5ECA 535 Skynet 5A, INSAT-4B voltooid[12] 31
2007-05-04 22:29 V-176 5ECA 536 Astra 1L, Galaxy 17 voltooid[13] 32
2007-08-14 23:44 V-177 5ECA 537 Spaceway-3, BSAT-3A voltooid[14] 33
2007-10-05 22:02 V-178 5GS 526 Intelsat 11, Optus D2 voltooid[15] 34
2007-11-14 22:06 V-179 5ECA 538 Skynet 5B, Star One C1 voltooid[16] 35
2007-12-21 21:41 V-180 5GS 530 RASCOM-QAF 1, Horizons-2 voltooid[17] 36
2008-03-09 04:03 V-181 5ES 528 ATV-1 "Jules Verne" voltooid[18] 37
2008-04-18 22:17 V-182 5ECA 539 Star One C2, Vinasat-1 voltooid[19] 38
2008-06-12 22:05 V-183 5ECA 540 Turksat 3A, Skynet 5C voltooid[20] 39
2008-07-07 21:47 V-184 5ECA 541 Badr-6, ProtoStar I voltooid[21] 40
2008-08-14 20:44 V-185 5ECA 542 AMC-21, Superbird 7 voltooid[22] 41
2008-12-20 22:35 V-186 5ECA 543 Eutelsat W2M, Hot Bird 9 voltooid[23] 42
2009-02-12 22:09 V-187 5ECA 545 Hot Bird 10, NSS-9, Spirale A, Spirale B voltooid[24] 43
2009-05-14 13:12 V-188 5ECA 546 Herschel, Planck voltooid[25] 44
2009-07-01 19:52 V-189 5ECA 547 TerreStar-1 voltooid[26] 45
2009-08-21 22:09 V-190 5ECA 548 JCSAT-12, Optus D3 voltooid[27] 46
2009-10-01 21:59 V-191 5ECA 549 Amazonas 2, COMSATBw-1 voltooid[28] 47
2009-10-29 20:00 V-192 5ECA 550 NSS-12, Thor 6 voltooid[29] 48
2009-12-18 16:26 V-193 5GS 532 Helios 2B voltooid[30] 49
2010-05-21 22:01 V-194 5ECA 551 Astra 3B, COMSATBw-2 voltooid[31] 50
2010-06-26 21:41 V-195 5ECA 552 Arabsat-5A, COMS-1 voltooid[32] 51
2010-08-04 20:59 V-196 5ECA 554 Nilesat 201, RASCOM-QAF 1R voltooid[33] 52
2010-10-28 21:51 V-197 5ECA 555 Eutelsat W3B, BSAT-3b voltooid[34] 53
2010-11-26 18:39 V-198 5ECA 556 Intelsat 17, HYLAS 1 voltooid[35] 54
2010-12-29 21:27 V-199 5ECA 557 Koreasat 6, HispaSat-1E voltooid[36] 55
2011-02-16 21:50 V-200 5ES 544 ATV-2 "Johannes Kepler" voltooid[37] 56
2011-04-22 21:37 VA-201 5ECA 558 Yahsat 1A, Intelsat New Dawn voltooid[38] 57
2011-05-20 20:38 VA-202 5ECA 559 ST-2, GSAT-8 voltooid[39] 58
2011-08-06 22:52 VA-203 5ECA 560 Astra 1N, BSAT 3c voltooid[40] 59
2011-09-21 21:38 VA-204 5ECA 561 Arabsat 5C, SES 2 voltooid[41] 60
2012-03-23 04:34 VA-205 5ES 553 ATV-003 "Edoardo Amaldi" voltooid[42] 61
2012-05-15 22:13 VA-206 5ECA 562 JCSat 13, VINASAT-2 Voltooid 62
2012-07-05 21:36 VA-207 5ECA 563 Echostar 17, MSG-3 Voltooid 63
2012-08-02 20:54 VA-208 5ECA 564 Intelsat 20, HYLAS 2 Voltooid 64
2012-09-28 21:18 VA-209 5ECA 565 GSAT-10, Astra 2F Voltooid 65
2012-11-10 21:05 VA-210 5ECA 566 Eutelsat 21B, Star One C3 Voltooid 66
2012-12-19 21:49 VA-211 5ECA 567 Skynet 5D, Mexsat-Bicentenario Voltooid 67
2013-02-07 21:36 VA-212 5ECA 568 Amazonas 3, Azerspace/Africasat-1A Voltooid 68
2013-06-05 21:52 VA-213 5ES 592 ATV-4 "Albert Einstein" Voltooid 69
2013-07-25 19:54 VA-214 5ECA 569 Alphasat, INSAT-3D Voltooid 70
2013-08-29 20:30 VA-215 5ECA 570 Eutelsat-25B/Es’hail-1, GSAT-7 Voltooid 71
2014-02-06 21:30 VA-217 5ECA 572 ABS-2, Athena-Fidus Voltooid 73
2014-04-22 22:04 VA-216 5ECA 571 Astra-5B, Amazonas-4A Voltooid 72
2014-07-29 23:47 VA-219 5ES 573 ATV-5 "Georges Lemaître " Voltooid 75
2014-09-11 22:05 VA-218 5ECA 593 MEASAT-3b, Optus 10 Voltooid 74
2014-10-16 21:43 VA-220 5ECA 574 Intelsat-30/DLA-1, ARSAT-1 Voltooid 76
2014-12-06 20:40 VA-221 5ECA 575 DirecTV-14, GSAT-16 Voltooid 77
2015-04-26 20:00 VA-222 5ECA 576 Thor 7, SICRAL-2 Voltooid[43] 78
2015-05-27 21:16 VA-223 5ECA 577 DirecTV-15, Sky Mexico 1 Voltooid[44] 79
2015-07-15 21:42 VA-224 5ECA 578 Star One C4, MSG-4 Voltooid [45] 80
2015-08-20 20:34 VA-225 5ECA 579 Eutelsat 8 West B, Intelsat 34 Voltooid[46] 81
2015-09-30 20:30 VA-226 5ECA 580 NBN Co 1A, ARSAT-2 Voltooid[47] 82
2015-11-10 21:34 VA-227 5ECA 581 Arabsat 6B, GSAT-15 Voltooid[48] 83
2016-01-27 23:20[49] VA-228 5ECA Intelsat 29e[50][51] Voltooid[52] 84
2016-03-09 05:20[53][54] VA-229 5ECA Eutelsat 65 West A Voltooid[55] 85
2016-06-18 21:38[54] VA-230 5ECA EchoStar 18, BRIsat Voltooid[56] 86
2016-08-24 22:16[54][57] VA-232[58] 5ECA 586 Intelsat 33e & Intelsat 36 Voltooid 87
2016-10-05 20:30[58] VA-231[58] 5ECA 585 DSN 1, GSAT 18 Voltooid 88
2016-11-17 13:06[54] VA-233[58] 5ES 594 Galileo 13-16 Voltooid 89
2016-12-21 20:30[58][59] VA-234 5ECA 595 JCSAT-15, Star One D1 Voltooid 90
2017-02-14 21:39[54][60][61] VA-235 5ECA SKY Brasil-1 & Telkom-3S Voltooid 91
2017-05-04 21:39[62] VA-236 5ECA KOREASAT-7 & SGDC-1 Voltooid 92
2017-06-01 23:45[63] VA-237 5ECA ViaSat-2 & EUTELSAT 172B Voltooid 93
2017-06-29 00:15[64] VA-238 5ECA Hellas Sat 3 & Inmarsat S EAN Voltooid 94
2017-09-29 21:56[65] VA-238 5ECA Intelsat 37e & BSAT-4a[66] Voltooid 95
2017-12-12 18:36:07[58][54][67] VA-240 5ES 595 Galileo 19-22 Voltooid[68] 96
2018-01-25 22:20[69][70] VA-241 5ECA SES-14 & Al Yah 3 Gedeeltelijk mislukt 97
2018-04-05 21:34[71] VA-242 5ECA Superbird-8 & HYLAS 4 Voltooid 98
2018-07-25 11:25[72] VA-244 5ES Galileo 23 - 26 Voltooid 99
2018-09-25 22:38[73] VA-243 5ECA Horizons 3e & Azerspace-2 Voltooid 100
2018-10-20 01:45[74] VA-245 5ECA BepiColombo Voltooid 101
2018-12-04 20:37[75] VA-246 5ECA GSAT-11 & GEO-KOMPSAT-2A Voltooid 102
2019-02-05 17:34[76] VA-247 5ECA Saudi Geostationary Satellite 1/Hellas Sat 4 & GSAT-31 Voltooid 103
2019-06-20 21:43[77] VA-248 5ECA T-16 & EUTELSAT 7C Voltooid 104
2019-08-06 19:30[78] VA-249 5ECA INTELSAT 39 & EDRS-C Voltooid 105
2019-11-26 21:23[79] VA-250 5ECA TIBA-1 & Inmarsat GX5 Voltooid 106
2020-01-16 21:05[80] VA-251 5ECA EUTELSAT KONNECT & GSAT-30 Voltooid 107
2020-02-18 22:18[81] VA-252 5ECA JCSAT-17 & GEO-KOMPSAT-2B Voltooid 108
2020-08-15 22:04[82][83] VA-253 5ECA 5112 Galaxy 30 & MEV-2 & BSAT-4b Voltooid[84] 109
2021-07-30 21:00[85][86] VA-254 5ECA 5113 Eutelsat Quantum & Star One D2 Voltooid[87] 110
2021-10-24 02:10[88][89] VA-255 5ECA 5115 SES-17 & Syracuse 4A Voltooid[90] 111
2021-12-25 12:20[91][92] VA-256 5ECA 5114 James Webb-ruimtetelescoop Voltooid[93] 112
2022-06-22 21:50[94][95] VA-257 5ECA 5116 MEASAT-3d & GSAT-24 Voltooid[96] 113
2022-09-07 21:45 VA-258 5ECA 5117 Eutelsat Konnect VHTS Voltooid[97] 114
2022-12-13 20:30[98] VA-259 5ECA Meteosat Third Generation Imager-1 (MTG-I1), Galaxy 35, Galaxy 36 Voltooid[99] 115
2023-04-14 12:14[100] VA-260 5ECA Jupiter Icy Moons Explorer Voltooid[101] 116
2023-07-05 22:00 UTC[102] VA-261 5ECA Syracuse 4B & Heinrich Hertz Voltooid[103] 117

Onuitgevoerde plannen voor upgrades

Er werd sinds 2003 gewerkt aan een nieuwe tweede trap, de ESC-B. Deze maakt gebruik van een nieuwe cryogene motor (Vinci), die vaker dan één keer gestart kan worden. Hiermee zou tot 12.000 kilogram in een geostationaire baan gelanceerd kunnen worden. Deze ontwikkeling werd echter in zo’n traag tempo uitgevoerd dat deze geen deel van de Ariane 5 zal uitmaken maar wel op diens opvolger, de Ariane 6 zal worden gebruikt.

Voor de eerste trap van de Vega-raket is gebruikgemaakt van een verkorte versie van de boosters van de Ariane 5, en hier zijn enkele verbeteringen op toegepast, zoals een lichtere (composiet-)behuizing en een verbeterde straalpijp. Het was de verwachting dat deze ontwikkelingen hun weg terug zouden vinden naar de Ariane 5. Met deze verbeteringen had tot 27.000 kilogram naar een lage baan om de aarde gelanceerd kunnen worden, wat bijvoorbeeld nodig is voor missies naar de maan. Dit is echter niet gebeurd omdat voor de ontwikkeling van de Ariane 6 werd gekozen.

Uitfasering en opvolging

In december 2014 is door de ESA de beslissing genomen aan het ontwerp van de Ariane 6 te beginnen.[104] De Ariane 6 zal in de loop van 2024 voor het eerst vliegen en moet per lancering goedkoper zijn dan de Ariane 5. Op 9 januari 2018 werden de laatste tien Ariane 5 besteld.[105] De laatste werd geheel volgens planning op 5 juli 2023 gelanceerd.[106][2]

Mediabestanden
Zie de categorie Ariane 5 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Bronnen, noten en/of referenties
Externe link
  • Arianespace.com
  • Spacelaunchreport.com, Overzicht lanceringen Ariane 5
Referenties
  1. ↑ (en) LAUNCH VA241: ARIANE 5 DELIVERS SES-14 AND AL YAH 3 TO ORBIT ESA, 26 januari 2018. Gearchiveerd op 16 juni 2019.
  2. ↑ a b Europees paradepaardje Ariane 5 met succes gelanceerd voor laatste vlucht (6 juli 2023).
  3. ↑ (fr) V88 Ariane 501 (1997). Gearchiveerd op 27 mei 2021.
  4. ↑ Ariane 502 - Results of detailed data analysis. ESA (8 april 1998). Gearchiveerd op 19 oktober 2012.
  5. ↑ Ariane Launch Report: Ariane 5 failure investigation focuses on upper stage. Spaceflight Now (13 juli 2001). Gearchiveerd op 17 november 2021.
  6. ↑ Arianespace releases initial information on Flight 157. ESA (12 december 2002). Gearchiveerd op 18 oktober 2012.
  7. ↑ First Ariane launch of 2006. ESA (12 maart 2006). Gearchiveerd op 18 oktober 2012.
  8. ↑ Ariane 5 ECA carries record payload mass to GTO. ESA (28 mei 2006). Gearchiveerd op 18 oktober 2012.
  9. ↑ Ariane 5 launches two telecommunications satellites. ESA (12 augustus 2006). Gearchiveerd op 18 oktober 2012.
  10. ↑ Fourth Ariane 5 launch of 2006. ESA (16 oktober 2006). Gearchiveerd op 18 oktober 2012.
  11. ↑ Fifth Ariane 5 launch completes a busy year. ESA (9 december 2006). Gearchiveerd op 18 oktober 2012.
  12. ↑ First Ariane 5 launch of 2007. ESA (12 maart 2007). Gearchiveerd op 18 oktober 2012.
  13. ↑ Ariane 5 – second launch of six in 2007. ESA (5 mei 2007). Gearchiveerd op 15 oktober 2012.
  14. ↑ Arianespace boosts SPACEWAY 3 and BSAT-3a into orbit. Arianespace (August 14, 2007). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  15. ↑ Arianespace boosts Intelsat 11 and Optus D2 into orbit. Arianespace (October 5, 2007). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  16. ↑ Ariane 5 - fifth launch of six in 2007. ESA (15 november 2007). Gearchiveerd op 5 maart 2012.
  17. ↑ Sixth successful Arianespace mission in 2007: RASCOM-QAF1 and Horizons-2 in orbit. Arianespace (21 december 2007). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  18. ↑ Mission Accomplished! Arianespace launches Jules Verne ATV to the International Space Station. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  19. ↑ Arianespace orbits Star One C2 and VINASAT-1: Second successful launch in 2008. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  20. ↑ Successful dual launch for Arianespace: Skynet 5C and Turksat 3A in orbit; 25th successful launch in a row for Ariane 5. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  21. ↑ Another successful Arianespace launch: ProtoStar I and BADR-6 are in orbit. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  22. ↑ Another successful Arianespace launch: Superbird-7 and AMC-21 in orbit. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  23. ↑ Two Eutelsat satellites are orbited by Arianespace on Ariane 5's 28th consecutive mission success. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  24. ↑ Ariane 5 begins 2009 with another successful launch at Arianespace's service. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  25. ↑ Arianespace launches two spacecraft on missions to explore the universe. Arianespace. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  26. ↑ Ariane 5 soars to another heavy-lift success in lofting the TerreStar-1 mobile communications satellite (July 1, 2009). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  27. ↑ Ariane 5's fourth launch of 2009 orbits the JCSAT-12 and Optus D3 payloads for two key Arianespace Asian-Pacific customers Ariane 5 soars to another heavy-lift success in lofting the TerreStar-1 mobile communications satellite (August 21, 2009). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  28. ↑ Another Arianespace launch success and a new commercial record for Ariane 5. Arianespace (October 1, 2009). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  29. ↑ Ariane 5 delivers the NSS-12 and THOR 6 television broadcast satellites on Arianespace’s sixth mission of 2009. Arianespace (October 29, 2009). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  30. ↑ Arianespace delivers Helios 2B into Sun-synchronous polar orbit on Ariane 5's seventh flight of 2009. Arianespace (18 december 2009). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  31. ↑ Arianespace’s double success: 50th Ariane 5 mission, 36th successful launch in a row - ASTRA 3B and COMSATBw-2 in orbit. Arianespace (May 21, 2010). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  32. ↑ Mission accomplished! Arianespace orbits Arabsat-5A and COMS. Arianespace (June 26, 2010). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  33. ↑ Arianespace Flight 196 orbits satellites for Africa and the Middle East. Arianespace (August 4, 2010). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  34. ↑ Arianespace orbits satellites for Eutelsat and B-SAT. Arianespace (October 28, 2010). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  35. ↑ Arianespace orbits INTELSAT 17 and HYLAS 1. Arianespace (26 november 2010). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  36. ↑ Arianespace 6 for 6 in 2010: Last mission of the year orbits Hispasat 1E and Koreasat 6. Arianespace (29 december 2010). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  37. ↑ Mission accomplished! ATV2 cargo vessel en route for the International Space Station. Arianespace (February 16, 2011). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  38. ↑ Arianespace launch a success: Yahsat Y1A and Intelsat New Dawn in orbit. Arianespace (22 april 2011). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  39. ↑ Arianespace launch for Asia and India ST-2 and GSAT-8 satellites in orbit. Arianespace (May 20, 2011). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  40. ↑ A boost for direct broadcast satellites: ASTRA 1N and BSAT-3c/JCSAT-110R in orbit. Arianespace (August 6, 2011). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  41. ↑ Arianespace launch a success: Arabsat 5C and SES-2 in orbit. Arianespace (21 september 2011). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  42. ↑ Mission accomplished! Arianespace launches ATV Edoardo Amaldi cargo vessel to the International Space Station. Arianespace (March 23, 2012). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  43. ↑ A dual-payload success for Europe: Arianespace's Ariane 5 gives a "lift" to the THOR 7 and SICRAL 2 satellites. Arianespace (26 april 2015). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  44. ↑ Arianespace delivers for the Americas! DirecTV-15 and SKY México-1 are orbited by Ariane 5. Arianespace (May 27, 2015). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  45. ↑ Keeping up the pace: Ariane 5 orbits Star One C4 and MSG-4 on Arianespace’s sixth flight in 2015. Arianespace (July 15, 2015). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  46. ↑ An "on the numbers" Ariane 5 success for two long-time Arianespace customers: Eutelsat and Intelsat. Arianespace (August 20, 2015). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  47. ↑ Maintaining Arianespace's 2015 launch cadence: Ariane 5 orbits Sky Muster and ARSAT-2. Arianespace (30 september 2015). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  48. ↑ Arianespace delivers for long-time customers! Arabsat-6B (BADR-7) and GSAT-15 are orbited by Ariane 5. Arianespace (10 november 2015). Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  49. ↑ (fr) Le Centre Spatial Guyanais. Gearchiveerd op 21 november 2020.
  50. ↑ https://www.arianespace.com/mission-update/launcher-integration-is-underway-for-arianespaces-first-ariane-5-mission-of-2016/. Gearchiveerd op 4 januari 2022.
  51. ↑ (en) Arianespace’s first launch in 2016 is at the service of Intelsat. Arianespace (20 januari 2016). Gearchiveerd op 18 januari 2016. Geraadpleegd op 20 januari 2016.
  52. ↑ (en) Flight VA228: The successful launch of Intelsat 29e, and Ariane 5’s 70th success in a row. Arianespace (27 januari 2016). Gearchiveerd op 27 januari 2016. Geraadpleegd op 28-01-2016.
  53. ↑ (en) 2016 Launcher Deliveries Begin To French Guiana In Support Of Arianespace’s Busy Mission Manifest. Arianespace (7 januari 2016). Gearchiveerd op 16 januari 2016. Geraadpleegd op 9 januari 2016.
  54. ↑ a b c d e f (en) Launch Schedule. Spaceflight insider. Gearchiveerd op 23 mei 2016. Geraadpleegd op 21 mei 2016.
  55. ↑ (en) Arianespace marks key achievements on its latest Ariane 5 launch success for Eutelsat Communications. Arianespace (9 maart 2016). Gearchiveerd op 10 maart 2016. Geraadpleegd op 9 maart 2016.
  56. ↑ (en) Arianespace Flight VA230: 72nd successful Ariane 5 launch in a row, and a record-setting payload for Ariane 5 ECA. Arianespace (18 juni 2016). Gearchiveerd op 18 juni 2016. Geraadpleegd op 21 juni 2016.
  57. ↑ (en) VA-232 launch kit. Arianespace (24 augustus 2016). Gearchiveerd op 25 december 2016. Geraadpleegd op 25 december 2016.
  58. ↑ a b c d e f (en) Missions. Arianespace. Gearchiveerd op 25 december 2016. Geraadpleegd op 25 december 2016.
  59. ↑ (en) Flight VA234: Arianespace’s 11th successful mission of 2016 orbits the Star One D1 and JCSAT-15 satellites (21 december 2016). Gearchiveerd op 25 december 2016. Geraadpleegd op 25 december 2016.
  60. ↑ (en) Maintaining Arianespace’s launch tempo: the first Ariane 5 for launch in 2017 takes shape at the Spaceport. Arianespace (21 december 2016). Gearchiveerd op 25 december 2016. Geraadpleegd op 25 december 2016.
  61. ↑ (en) Arianespace orbits two digital HDTV satellites, SKY Brasil-1 and Telkom 3S, on Ariane 5’s 77th successful launch in a row. Arianespace (14 februari 2017). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 6 september 2019.
  62. ↑ (en) Flight VA236: Arianespace logs 78th successful Ariane 5 launch in a row, orbits telecom satellites for Brazil and South Korea. Arianespace (4 mei 2017). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 6 september 2019.
  63. ↑ (en) Flight VA237: On mission that boosts global connectivity for ViaSat and Eutelsat, the 79th successful launch by Arianespace’s Ariane 5 sets a new performance record and orbits its first all-electric satellite. Arianespace (1 juni 2017). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 6 september 2019.
  64. ↑ (en) Flight VA238: 80th consecutive success for Ariane 5, and a successful mission for Hellas Sat, Inmarsat and ISRO. Arianespace (29 juni 2017). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 6 september 2019.
  65. ↑ (en) Flight VA239: Arianespace orbits Intelsat 37e and BSAT-4a on 81st successful Ariane 5 launch in a row. Arianespace (29 september 2017). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 6 september 2019.
  66. ↑ (en) Launch Kit VA239. Arianespace (29 september 2017). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 6 september 2019.
  67. ↑ (en) Galileo launch brings navigation network close to completion. Arianespace (12 december 2017). Gearchiveerd op 14 december 2017. Geraadpleegd op 12 december 2017.
  68. ↑ (en) Arianespace Flight VA240: Arianespace has successfully launched satellites 19, 20, 21 and 22 in the Galileo constellation, using an Ariane 5 heavy launcher on behalf of the European Commission (DG GROW) and under a contract with the European Space Agency (ESA).. Arianespace (12 december 2017). Gearchiveerd op 14 december 2017. Geraadpleegd op 14 december 2017.
  69. ↑ (en) Launch VA241: Ariane 5 delivers SES-14 and Al Yah 3 to orbit. Arianespace (26 januari 2018). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 8 september 2019.
  70. ↑ (fr) Dossier de Presse VA241. Arianespace (januari 2018). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 8 september 2019.
  71. ↑ (en) Mission success: Flight VA242 orbits DSN-1/Superbird-8 for SKY Perfect JSAT and HYLAS 4 for Avanti Communications. Arianespace (5 april 2018). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 8 september 2019.
  72. ↑ (en) Arianespace orbits four more Galileo satellites, as Ariane 5 logs its 99th mission. Arianespace (25 juli 2018). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 8 september 2019.
  73. ↑ (en) 100th Ariane 5 launch a success, orbiting two satellites for Intelsat, SKY Perfect JSAT and Azercosmos. Arianespace (25 september 2018). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 8 september 2019.
  74. ↑ (en) Arianespace launches BepiColombo, Europe’s first mission to Mercury, for ESA in cooperation with JAXA. Arianespace (20 oktober 2018). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 8 september 2019.
  75. ↑ (en) Arianespace orbits GSAT-11 and GEO-KOMPSAT-2A for Indian and Korean space agencies: ISRO and KARI. Arianespace (4 december 2018). Gearchiveerd op 27 september 2019. Geraadpleegd op 8 september 2019.
  76. ↑ (en) Arianespace orbits two telecommunications satellites on first Ariane 5 launch of 2019. Arianespace (5 februari 2019). Gearchiveerd op 23 september 2019. Geraadpleegd op 11 september 2019.
  77. ↑ (en) Arianespace chalks up another success with Ariane 5, launches T-16 and EUTELSAT 7C. Arianespace (20 juni 2019). Gearchiveerd op 23 september 2019. Geraadpleegd op 11 september 2019.
  78. ↑ (en) Arianespace successfully orbits two communications satellites: INTELSAT 39 for INTELSAT; and EDRS-C for Airbus. Arianespace (6 augustus 2019). Gearchiveerd op 23 september 2019. Geraadpleegd op 11 september 2019.
  79. ↑ (en) Flight VA250: Ariane 5 lifts off from French Guiana. Arianespace (26 november 2019). Gearchiveerd op 23 september 2020. Geraadpleegd op 31 mei 2020.
  80. ↑ (en) Flight VA251: Ariane 5 lifts off from French Guiana. Arianespace (16 January 2020). Gearchiveerd op 6 april 2020. Geraadpleegd op 31 mei 2020.
  81. ↑ (en) Flight VA252: Ariane 5 lifts off from French Guiana. Arianespace (18 February 2020). Gearchiveerd op 11 juni 2020. Geraadpleegd op 31 mei 2020.
  82. ↑ (en) Araine Flight VA253. Arianespace.com (15 augustus 2020). Gearchiveerd op 19 april 2021. Geraadpleegd op 19 december 2021.
  83. ↑ (en) Corbett, Tobias, Ariane 5 launches Mission Extension Vehicle, two communications satellites to orbit. Nasaspaceflight.com (14 augustus 2020). Gearchiveerd op 19 december 2021. Geraadpleegd op 19 december 2021.
  84. ↑ (en) Arianespace Flight VA253 – Galaxy 30 / MEV-2 / BSAT-4b (EN) (Video). Youtube.com. Arianespace (16 augustus 2020). Geraadpleegd op 19 december 2021.
  85. ↑ (en) Araine Flight VA254. Arianespace.com (30 juli 2021). Gearchiveerd op 19 december 2021. Geraadpleegd op 19 december 2021.
  86. ↑ (en) Flight VA254 Successfully Launched By Arianespace, Lifting Star One D2 + EUTELSAT QUANTUM To Their Assigned Orbits. Satnews.com (1 augustus 2021). Gearchiveerd op 10 augustus 2021. Geraadpleegd op 19 december 2021.
  87. ↑ (en) Arianespace Flight VA254 – Star One D2 / EUTELSAT QUANTUM (EN) (Video). Youtube.com. Arianespace (31 juli 2021). Geraadpleegd op 19 december 2021.
  88. ↑ (en) raine Flight VA255. Arianespace.com (23 oktober 2021). Gearchiveerd op 19 december 2021. Geraadpleegd op 19 december 2021.
  89. ↑ (en) Davenport, Justin, Ariane 5 launches civilian, military satellites; mission to clear way for James Webb launch. Spacenews.com (23 oktober 2021). Gearchiveerd op 8 november 2021. Geraadpleegd op 19 december 2021.
  90. ↑ (en) Arianespace Flight VA255 – SES-17 / SYRACUSE 4A (EN) (Video). Youtube.com. Arianespace (24 oktober 2021). Geraadpleegd op 19 december 2021.
  91. ↑ (en) Ariane Flight VA256. Arianespace.com (26 december 2021). Gearchiveerd op 25 december 2021. Geraadpleegd op 26 december 2021.
  92. ↑ (en) Webb liftoff on Ariane 5 to unlock secrets of the Universe. ESA.int (25 december 2021). Gearchiveerd op 25 december 2021. Geraadpleegd op 26 december 2021.
  93. ↑ (en) Arianespace Flight VA256 - Webb Space Telescope (Video). Youtube.com. Arianespace (25 december 2021). Geraadpleegd op 26 december 2021.
  94. ↑ (en) Arianespace’s Upcomig June Launch On Ariane 5 For India And Malaysia. Satnews.com. Gearchiveerd op 30 april 2022. Geraadpleegd op 30 april 2022.
  95. ↑ (en) Wall, Mike, Ariane 5 rocket launches 2 communications satellites to orbit from South America. Space.com (23 juni 2022). Geraadpleegd op 23 juni 2022.
  96. ↑ (en) Ariane Flight VA257. Arianespace.com (23 juni 2022). Gearchiveerd op 23 juni 2022. Geraadpleegd op 23 juni 2022.
  97. ↑ (en) Ariane 5 successfully launches the innovative EUTELSAT KONNECT VHTS satellite. Arianespace. Gearchiveerd op 8 september 2022. Geraadpleegd op 8 september 2022.
  98. ↑ (en) A new era of weather forecasting begins. ESA (14 december 2022). Gearchiveerd op 14 december 2022. Geraadpleegd op 14 december 2022.
  99. ↑ (en) Ariane flight VA259. Arianespace (13 december 2022). Gearchiveerd op 14 december 2022. Geraadpleegd op 14 december 2022.
  100. ↑ (en) ESA's JUICE lifts off on quest to discover secrets of Jupiter's icy moons. ESA (14 april 2023). Gearchiveerd op 14 april 2023. Geraadpleegd op 14 april 2023.
  101. ↑ (en) Ariane flight VA260. Arianespace (14 april 2023). Gearchiveerd op 14 april 2023. Geraadpleegd op 14 april 2023.
  102. ↑ (en) A franco german success for the final ariane 5 mission. Arianespace (5 juli 2023). Geraadpleegd op 8 juli 2023.
  103. ↑ (en) Ariane 5 bows out in style: dual payloads, perfect delivery. ESA (6 juli 2023). Gearchiveerd op 8 juli 2023. Geraadpleegd op 8 juli 2023.
  104. ↑ https://spacenews.com/42699esa-members-agree-to-build-ariane-6-fund-station-through-2017/. Gearchiveerd op 8 januari 2022.
  105. ↑ (en) Avery ThompsonEurope's Most Reliable Rocket Just Got Its Last Order Popular Mechanics, 9 januari 2018. Gearchiveerd op 13 december 2021.
  106. ↑ Next Spaceflight-app: laatste vlucht, SYRACUSE 4B & Heinrich-Hertz-Satellit, geraadpleegd 4 juli 2023
· · Sjabloon bewerken
Ariane (raketfamilie)
· · Sjabloon bewerken
Lanceerbasis:Centre Spatial Guyanais · Esrange Space Center
Draagraket:Ariane · 1 · 2 · 3 · 4 · 5 · 6 · Next · Sojoez · Vega · Vega C
Ruimtevaartcentrum:European Space Operations Centre (ESOC) · European Space Research and Technology Centre (ESTEC) · European Space Research Institute (ESRIN) · Europees Astronautencentrum (EAC) · European Space Astronomy Centre (ESAC) · European Space Security and Education Centre (ESEC) · European Centre for Space Applications and Telecommunications (ECSAT) · Concurrent Design Facility (CDF) ·Space Telescope – European Coordinating Facility (ST-ECF)
Telecommunicatie:European Space Tracking (ESTRACK) · European Data Relay System (EDRS)
Ruimtevaartprogramma:Artemisprogramma · Europese servicemodule (ESM) · Aurora · ATV · Copernicus (Sentinel) · Columbus · CryoSat · EGNOS · Galileo · ELIPS · ExoMars · FLPP · Living Planet Programme (LPP) · SSA · Science Programme · Horizon 2000 · Horizon 2000+ · Cosmic Vision · Voyage 2050 · PRIDE · THEMIS programma
Grondstations:Cebreros · New Norcia · Malargüe
Voorlopers:ELDO · ESRO
Gerelateerd:Arianespace · ESA Television · EUMETSAT · ESC