Roya Sadat

Roya Sadat
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Herat, 1983ko martxoaren 8a (41 urte)
Herrialdea	Afganistan
Familia
Anai-arrebak	ikusi Alka Sadat (en)
Hezkuntza
Heziketa	Herat University (en)
Jarduerak
Jarduerak	zinema ekoizlea, film-zuzendaria, zinemagilea eta gidoilaria
Jasotako sariak	ikusi International Women of Courage Award  (2018) 100 Emakume (BBC)  (2021)

Roya Sadat (Herat, 1983) Afganistango zinemagile eta zuzendaria da. Afganistango zinemaren historiako lehen emakume zuzendaria izan zen talibanen ondoko garaian, eta injustiziari eta emakumeei ezarritako murrizketei buruzko film luze eta dokumentalak egitera ausartu zen. Talibanen erregimena erori ondoren, Three Dots lehen film luzea egin zuen.^[1] Bederatzi sarietatik sei jaso zituen film honek; besteak beste, zuzendari onenarena eta film onenarena.^[2] 2003an, Roya Film House sortu zuten, eta, bandera horrekin, 30 dokumental eta film luze baino gehiago ekoitzi zituzten.^[3] Orain, Bahasht Khamosh izeneko telesailaren ekoizpenean sartuta dago.^[4]

Ibilbidea

Sadat Afganistanen jaio zen 1983an, Errusiako gerra garaian. Zuzenbidea eta zientzia politikoak ikasi zituen Herateko Unibertsitatean eta 2005ean lizentziatu zen. 2006an, Asiako Pusan Akademian ikasi zuen Zinemako Zuzendaritzaren Ziurtagiria lortzeko. Oso gaztetan, talibanek Afganistanen gobernatzen zutenean, emakumeen hezkuntza tabua zen; beraz, bai bera bai bost ahizpak etxean hezi zituen amak.^[3]

Autodidakta zen, eta Syd Field gidoilari estatubatuarrak persierara itzulitako bertsioetan idatzitako liburuak irakurtzen hezi zen. Sadatek film-ekoizpenarekiko grina sentitzen zuen, baina bere herrialdeko talibanen erregimeneko giro murriztailea zela eta, antzerki eta film-lanetarako gidoiak idazten hasi zen.^[5] 1999an, talibanen erregimenean ere, antzerki-lan bat idatzi eta zuzendu zuen afganistango emakume talde batentzat.

Talibanen erregimena amaitu ondoren, zinema egiten hasi zen, eta Three Dots lehen film luzearen ekoizle eta zuzendaria izan zen. Bi aste baino gutxiagoan egin zuen film hau, bideo digitalaren formatuan. Filmak, kalitatezko produktua ez bazen ere, Afganistango emakumeen egoeraren berri eman zion mendebaldeko jendeari. Sadatek Gul Afroz aurkitu zuen film honetako paper nagusirako, nahiz eta Afrozek ez zuen formaziorik interpretazio arloan. Senarrak eta familiako kideek filmean aritzea eragotzi ziotenean, Afrozek bere buruaz beste egiteko mehatxua egin zuen, baina azkenean filmean parte hartu zuen. Film honek "kritika oso onak" jaso zituen mundu osoan.^[4]

Bere lehen film luzearen aurretik Osama izeneko dokumentalerako, Siddiq Barmak-ek 2.000 dolar eman zizkion ordainketa gisa, eta bi film laburretarako gidoiak idazteko eta Japoniako telebistan lan egiteko ere kontratatu zuen. Three, Two, One dokumentalerako ikerketa bat egin zuen, bere herrialdeko emakumeen analfabetismoarekin zerikusia zuena. Alka Sadat ahizpak ekoitzi zuen, eta 2007an proiektatu zen Afganistango Parlamentuan, arlo horretako legedia onartzeko beharra nabarmentzeko.

Bere fikziozko filma, Taar wa Zakhma, IAWRTren Asiako Emakumeen VII. Zinemaldian proiektatu zena, 17 urteko neska baten tribulazioak dira. Neska gizon askoz zaharrago batekin ezkonduta dago. Kabulgo Giza Eskubideen Udazkeneko Lehen Zinemaldian ere proiektatu zen, eta jendeak oso ondo baloratu zuen.^[6] Bere ekoizpen zinematografikoetan, gidoilari, zuzendari eta beste paper askotan lan egiten du, musikan barne.

2007an, Tolo TV Afganistango telebistarako ere lan egin zuen Royak, eta Secrets of This House izeneko telenobela ezagun bat ekoitzi zuen, bere herrialdeko jendearen egungo bizitzarekin zerikusia duten 50 kapitulurekin. 2003an, berak eta bere ahizpa Alkak sortu zuten Afganistango lehen konpainia independentea. 2006an Hego Koreako Asian Film Academy delakoan jarraitu zituen ikasketak, beka batekin.^[3]

Halaber, Sadat Afganistango Emakumeen Nazioarteko Zinemaldiaren sortzaileetariko bat izan zen 2013an eta presidentea. 2014. urtean proiektatutako Malayalam ekoiztetxearen filmetarako "Netpac saria"-ren epaimahaikideetako bat izan zen Sadat.^[1]

Sariak

• 2021an BBC 100 Women saria jaso zuen

Bibliografia

• Afghanistan in the Cinema. University of Illinois Press. 2010. ISBN 978-0-252-03527-2. 

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q24524838
• Multimedia: Roya Sadat / Q24524838