Inertzia-momentu

Inertzia momentua erakusten duen esperimentua, biratzen ari den aulki batean
Artikulu sorta honen partea:
Mekanika klasikoa
F = m a {\displaystyle {\boldsymbol {F}}=m{\boldsymbol {a}}}
Newtonen legeak
  • Historia
  • Kronologia
Adarrak
  • Aplikatua
  • Dinamika
  • Estatika
  • Zerukoa
  • Zinematika
  • Medio jarraituak
  • Zinetika
  • Estatistikoa
Oinarriak
Muinekoak
Formulazioak
Kategoriak
Mekanika klasikoa
  • i
  • e
  • a

Inertzia momentua gorputza osatzen duten partikulen masen eta hauek erreferentzia batekiko (guztientzako bera dena) daukaten posizioaren karratuen biderkadura neurtzen duen magnitudea da. Magnitude eskalarra da. Gorputz horren biratzeko inertzia da:

Adierazpen matematikoa

Masadun partikula diskretotako gorputz baten inertzia momentua:

I = m i r i 2 {\displaystyle I=\sum m_{i}{r_{i}}^{2}}

Masa jarraiko gorputz baten inertzia momentua:

I = r 2 d m = ρ r 2 d V {\displaystyle I=\int r^{2}\mathrm {d} m=\int \rho r^{2}\mathrm {d} V}
m {\displaystyle m\,} : masa
ρ {\displaystyle \rho \,} : dentsitatea
V {\displaystyle V\,} : bolumena


Jatorria

Kontzeptu hau biraka doan gorputzaren energia zinetikoa neurtzeko erabiltzen da orokorrean. Jakina denez, biraketakoa ez den higiduraren energia zinetikoa kalkulatzeko 1 2 m v 2 {\displaystyle {\frac {1}{2}}mv^{2}} adierazpena erabiltzen da, eta biraka doan gorputzen kasurako 1 2 I ω 2 {\displaystyle {\frac {1}{2}}I{\omega }^{2}} . v {\displaystyle v\,} abiadura eta ω {\displaystyle \omega \,} abiadura angeluarra izanik. Beraz, kasu orokorra, hau da, batera birakako eta irristakako higidura daukan gorputzaren energia zinetikoaren adierazpen matematikoa E k = 1 2 m v 2 + 1 2 I ω 2 {\displaystyle E_{k}={\frac {1}{2}}mv^{2}+{\frac {1}{2}}I{\omega }^{2}} da.

Gorputz sinpleenen inertzia momentuak

Hainbat gorputz sinpleren inertzia momentuak
Itxura I {\displaystyle I}
bere zentrutik pasatzen den ardatzarekiko hagaxkarena m r 2 12 {\displaystyle {\frac {mr^{2}}{12}}}
ardatzarekiko eraztunarena m r 2 {\displaystyle mr^{2}\,}
diametroarekiko eraztunarena m r 2 2 {\displaystyle {\frac {mr^{2}}{2}}}
erdiko ardatzarekiko zilindro betearena m r 2 2 {\displaystyle {\frac {mr^{2}}{2}}}
diametroarekiko esferarena 2 m r 2 5 {\displaystyle 2{\frac {mr^{2}}{5}}}

Steiner-en formula

Sakontzeko, irakurri: «Steiner-en formula»

Formula edo teorema honek esaten duena hauxe da: gorputzaren inertzia momentua bere masa zentrutik pasatzen den ardatzarekiko I M Z {\displaystyle I_{MZ}\,} dela suposatzen badugu eta beste puntu batetik pasatzen denarekiko I {\displaystyle I'\,} dela.

Kasu honetan I {\displaystyle I'\,} , I M Z {\displaystyle I_{MZ}\,} ren eta masa osoaren eta bien arteko distantziaren karratuaren arteko batura izango da. Hau da:

I = I M Z + M d 2 {\displaystyle I'=I_{MZ}+Md^{2}\,}

Bibliografia

  • UEUko fisika saila. Fisika orokorra. ISBN 84-8438-045-9

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q165618
  • Commonscat Multimedia: Moments of inertia / Q165618

  • Identifikadoreak
  • GND: 4127020-4
  • LCCN: sh85086657
  • NKC: ph554023
  • AAT: 300072684
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Wd Datuak: Q165618
  • Commonscat Multimedia: Moments of inertia / Q165618