Bertrand Pelletier

Bertrand Pelletier
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Baiona, 1761eko uztailaren 31
Herrialdea	Lapurdi, Euskal Herria
Heriotza	Paris, 1797ko uztailaren 21a (35 urte)
Familia
Seme-alabak	ikusi Pierre Joseph Pelletier
Hezkuntza
Hizkuntzak	frantsesa okzitaniera
Jarduerak
Jarduerak	kimikaria eta farmazialaria
Kidetza	Société Philomathique de Paris (en) Frantziako Zientzien Akademia Accademia delle Scienze di Torino

Bertrand Pelletier, okzitaniera arautuan Peletièr^[1] (1761eko uztailaren 31 Baiona – 1797ko uztailaren 21 Paris) kimikari eta farmazialari lapurtarra da.

Biografia

Hamazazpi urterekin, Parisera joan zen Fisika eta Kimika ikastera eta Farmazia karrera amaitu zuen. Ikasketok bukatzeko zorian zela, Jean d'Arcet landestarrak Collège de France goi mailako ikastetxean bere prestatzailea izateko aukeratu zuen; geroago farmazia baten ardura eman zion.

Hartutako ardurak: Erietxeetako Inspektorea, Bolbora eta Gesalen Komisarioa (gerra garaia zenez, munta handiko kargua zen), Osasun Militarraren Komiteko kidea eta Eskola Politeknikoan Kimika irakaslea (1767an). Zeregina hain gakoa zuen, ezen Iraultzaren unerik ilunenetan ere ez baizuen inork artegatu^[2]. 30 urte eskas zituela, 1792an Frantziako Zientzien Akademiako kide bihurtu zen.

1797an hil zen esperimentu bat egiten ari zen bitartean: antza, kloro gehiegi arnastu zuen. Haren seme Pierre Joseph Pelletier kimikariak kinina asmatu zuen.

Lanak

• Metalurgia eta kimikari buruzko hainbeste ikerketaren egilea da (batzuk 21 urte baino ez zituela egindakoak): artseniko, fosforo, estrontzio eta molibdenoaz...
• Bere ikerketa kimikoek interes zientifiko oso handia izan zuten, batez ere fosforoaz, azido muriatiko oxigenatuaz, sosaren erauzketaz, xaboiaren ekoizpenaz eta gatz delikueszenteen kristalizazioaz egindakoak. Artilleriarako ere ekarpen garrantzitsuak egin zituen.
• Mémoires et Observations de Chimie hil ondorengo argitalpenak Annales de Chimie eta Journal de Physique aldizkarietan atera ziren.

Baionak gogoan

Baiona Ttipiko karrika batek Pelletier izena darama, haren omenez. Egun "Xaho-Pelletier" deitzen zaio auzo horren amaieran eta Kontseilu Orokorraren nahiz unibertsitateko eraikin berrien arteko eremu zabalari: anitz ospakizunen bilgune da.^[3]

Erreferentziak

Kanpo loturak

• (Gaztelaniaz) Bertrand Pelletier euskomedian, argazkia barne.

• Datuak: Q828603
• Multimedia: Bertrand Pelletier / Q828603